Το μυστικό μιας καλής σχέσης είναι η εργένικη ζωή.
Νίκος Κακαβούλης
Θες να έχεις τα χέρια σου ελεύθερα; Άκουσέ το σε αφήγηση από τη Νανά Τσούμα.
(Spotify, Google Podcasts, Apple Podcasts)
Έχω εμπλακεί σε πολλές (πολλές!) ρομαντικές σχέσεις στο παρελθόν, τα τελευταία χρόνια όμως απολαμβάνω όλο και περισσότερο το να είμαι εργένης. Μάλιστα, όχι μόνο με ευχαριστεί αυτή η αποχή από τη δέσμευση, αλλά και με ανακουφίζει από τους ασφυκτικούς περιορισμούς της. Οι φίλοι μου πάλι δεν συμμερίζονται αυτόν τον όψιμο ενθουσιασμό με τη ανεξαρτησία. Πιστεύουν ότι οι σχέσεις απαιτούν εξάσκηση και φοβούνται ότι, με τον καιρό, θα ξεχάσω ακόμα και τα βασικά και θα μείνω για πάντα μόνος. Έχουν δίκιο;
– Ανώνυμος
Μια οπτική που τρομάζει.
Χρόνια ερευνών από ψυχολόγους και μπόλικης λαϊκής σοφίας μας έχουν μάθει ότι δεν υπάρχει σημαντικότερο για μια ευτυχισμένη σχέση από το να μπορείς να περνάς καλά ακόμα και χωρίς τον σύντροφό σου. Μόνο με αυτή την νηφαλιότητα που φέρνει η ανεξαρτησία από έναν τρίτο μπορείς να βρεις αυτόν με τον οποίο αληθινά ταιριάζεις.
Κι όμως η κοινωνία μας αντιστέκεται σθεναρά σε αυτή τη θεωρία. Η εργένικη ζωή παρουσιάζεται σαν μια καταθλιπτική κατάσταση, παρά τη θέλησή μας και σε κάθε περίπτωση σαν κάτι που οφείλει να είναι προσωρινό. Η παραδοχή ότι κάποιος προτιμά ή χρειάζεται να είναι μόνος, ίσως για μεγάλα χρονικά διαστήματα, τρομοκρατεί έναν κόσμο με στρατιές από δυστυχισμένα ζευγάρια που για να επιβιώσουν χρειάζονται συνεχή επιβεβαίωση ότι έχουν πάρει το σωστό δρόμο. Σε έναν τέτοιο κόσμο, οι διαφημίσεις – σε μια συνωμοσία εναντίον μια ανεξάρτητης ζωής – βομβαρδίζουν καθημερινά με χαρωπά ζευγάρια που περπατούν χέρι χέρι σε εξωτικές παραλίες υπενθυμίζοντας τι χάνουν οι εργένηδες, ενώ ακόμα και το πιο μικρό εστιατόριο κοιτά με μισό μάτι όσους τρώνε μόνοι.
Καρβέλια ονειρευόμαστε.
Δυστυχώς, είναι ακριβώς αυτό το επίκτητο συναίσθημα ανεπάρκειας, που η κοινωνία τόσο μεθοδικά καλλιεργεί, που θολώνει τη σκέψη μας όταν έρχεται η ώρα να εμπλακούμε συναισθηματικά με κάποιον. Ο πεινασμένος, θα φάει οτιδήποτε. Έτσι καταλήγουμε να τρέχουμε με την πρώτη ευκαιρία στα μπαρ (ή στο Tinder) για να βρούμε αυτόν τον τύπο της συντροφίας που μας κάνει να απορούμε με τον εαυτό μας το επόμενο πρωινό. Το καλό της ιστορίας είναι ότι κάθε γκάφα είναι ένα μικρό μάθημα. Και με τον καιρό συνειδητοποιούμε ότι μια αταίριαστη σχέση είναι πιο μοναχική ακόμα και από την εργένικη ζωή την ίδια.
Η πρόκληση μιας περιόδου χωρίς ρομαντικές σχέσεις, είναι ότι μας φέρνει κατάμουτρα με το τι μπορεί να σημαίνει, και κατα πόσο φυσιολογική την κρίνουμε (η “κανονικότητα” είναι άλλο ένα νεφελώδες κόνσεπτ της κοινωνίας μας). Οι πιο τυχεροί από εμάς μπορούν να την αξιολογήσουν σαν ένα απαραίτητο διάλειμμα από μια εξαιρετικά απαιτητική καθημερινότητα. Άλλοι όμως την αντιλαμβάνονται σαν απόδειξη ότι κατα βάθος είναι ανεπαρκείς ή απλά αδιάφοροι για τους άλλους.
Ιστορίες, σαν και αυτή, που εμπνέουν και παρακινούν.
Μια απαραίτητη αλλαγή στη νοοτροπία.
Το να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε για το τι στα αλήθεια σημαίνει το να είσαι εργένης δεν είναι απλό αλλά ούτε ακατόρθωτο. Πολλές φορές αρκεί απλά να αγνοήσουμε αυτή την τσιριχτή φωνή στο κεφάλι μας, που μας λέει ότι η κατάστασή μας δεν ήταν από επιλογή. Αν δεν σε νοιάζει με ποιον είσαι, δεν είσαι ποτέ μόνος. Αλλά μας νοιάζει και βαθιά. Ο επιλογή του λάθος συντρόφου μας κατατρώει καθημερινά με την ανειλικρίνεια της, και είναι φρικτά πιο ψυχοφθόρα από την ηρεμία που φέρνει η μοναχικότητα. Το να είμαστε εργένηδες δεν σημαίνει ότι μας έχει απορρίψει ο κόσμος. Αντίθετα δείχνει ότι είχαμε τα κότσια να ρίξουμε μια νηφάλια ματιά στις επιλογές μας και αποφασίσαμε με καθαρό μυαλό να τις απορρίψουμε.
Όχι μόνο αυτό. Χρειάζεται και να συνεκτιμήσουμε σοβαρά πόσος χρόνος χρειάζεται για να βρεθεί ο σωστός σύντροφος. Δεν ψάχνουμε για τον πρώτο τυχόντα. Ο ιδανικός υποψήφιος είναι όσο δυσεύρετος όσο μια ιδανική δουλειά ή το ιδανικό σπίτι. Παίρνει χρόνια να τον ανακαλύψουμε. Οι προσδοκίες μας οφείλουν να είναι ρεαλιστικές.
Έρχεται με εγγύηση καλής λειτουργίας.
Δεν υπάρχει καλύτερη προσέγγιση για μια επιτυχημένη σχέση από τη γνώση ότι μπορούμε και μόνοι μας καλά. Δεν μας αρκεί να βρούμε κάποιον που θα μας βοηθά στο πλυντήριο ή θα μας κάνει παρέα τα βράδια της Κυριακής. Αναγνωρίζουμε ότι χρειαζόμαστε έναν άνθρωπο που μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη ζωή μας και αυτό μας χαρίζει μια υπερδύναμη: Το να ξεσκαρτάρουμε γρήγορα και ανώδυνα τις – αναπόφευκτες – κακές επιλογές που η ζωή φέρνει στο δρόμο μας.
Ας μην γελιόμαστε. Το να είμαστε σε σχέση δεν μπορεί ούτε πρέπει να σημαίνει ότι θα εξαρτόμαστε πλήρως από κάποιον άλλο για να ικανοποιήσουμε τις βασικές μας, βαθιά ανθρώπινες, ανάγκες. Η εμπειρία στο πως να ανθίζουμε χωρίς να παρασιτούμε, μας κάνει λιγότερο απαιτητικούς, πιο λογικούς, και μας χαρίζει την ηρεμία να βρούμε τι πραγματικά αναζητούμε.
Τίποτα δεν προβλέπει καλύτερα την πιθανότητα να πετύχουμε μια λειτουργική σχέση από την ικανότητα να βλέπουμε κατάματα και ατρόμητα τη μοναχικότητα. Υπάρχει πολύ σοφία στη γνώση ότι η εξάσκηση στην εργένικη ζωή είναι η προϋπόθεση για μια νηφάλια επιλογή αυτού με τον οποίο θα περάσουμε τη ζωή μας.
Οπότε μπορείς να πάρεις μια βαθιά ανάσα. Είσαι στο σωστό δρόμο.
Βασισμένο στο The School of Life. Μουσική από τη συνεργασία των Gorillaz με τους Tame Impala.