Όταν όλα σου λένε πως άδικα προσπαθείς, εσύ κάνε πως δεν ακούς.
Νίκος Κακαβούλης
Θες να έχεις τα χέρια σου ελεύθερα; Άκουσέ το στο Spotify σε αφήγηση από τη Νανά Τσούμα.
Παρά τις μεγάλες δυσκολίες που συναντάω προσπαθώ να κάνω τη ζωή μου κάπως καλύτερη και να κυνηγήσω τα όνειρα μου. Συχνά όμως, οι φίλοι μου λένε πως άδικα χάνω τον καιρό μου. Μήπως τελικά έχουν δίκιο;
– ΑΝΩΝΥΜΟΣ
Η αγαπημένη μου άσκηση στο γυμναστήριο είναι το “κουβάλημα του αγρότη”.
Κρατάω ένα δύσκολο βάρος σε κάθε χέρι – για μένα αυτό είναι τα 45 κιλά – και προσπαθώ να περπατήσω σε σταθερή, όρθια στάση για 30 με 60 δευτερόλεπτα. Μια μέρα, ενώ ήμουν με τα φιλαράκια μου στο τοπικό σιδεράδικο και “κουβαλάγαμε”, ένας ηλικιωμένος κύριος με ρώτησε με ενθουσιασμό: Μα, τί είναι αυτό που κάνεις; Του εξήγησα γρήγορα ότι ο “αγρότης” (το χαϊδευτικό της άσκησης μας) ενεργοποιεί με μιας τη λαβή, τα χέρια, τα πόδια και το καρδιαγγειακό σύστημα – μια κομψή άσκηση για όλο το σώμα. Η απάντηση δεν του άρεσε. Γιατί να ταλαιπωρείται κανείς τόσο πολύ αγόρι μου, αναφώνησε αναφερόμενος στις δύο ώρες που ξόδευα σηκώνοντας σίδερα (και άλλα αντικείμενα) κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή πρωί. Δεν τον αδικώ. Ήταν καλή ερώτηση.
Τα οφέλη της άρσης βαρών στη σωματική και ψυχική υγεία είναι καλά τεκμηριωμένα. Η συγκεκριμένη άσκηση βοηθά να διατηρήσουμε τη μυϊκή μας μάζα καθώς γερνάμε, ενισχύει την κινητικότητα και προάγει τη μεταβολική και καρδιαγγειακή υγεία. Μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να αυξάνει λίγο τις πιθανότητες για κατάθλιψη και υπερβολικό άγχος αλλά κάνει θαύματα για την πνευματική μας διαύγεια. Με λίγα λόγια μας κρατάει ζωντανούς και – συνήθως – πλήρεις.
Παρόλα αυτά, και ανεξάρτητα από τους λόγους για τους οποίους αρχίζει κάποιος να σηκώνει βάρη, οι πιο πολλοί κολλάνε με το άθλημα γιατί τους βοηθά να πετύχουν έναν – έναν οποιοδήποτε είναι η αλήθεια – στόχο. Για αυτούς, για μας, η άρση βαρών είναι αυτοσκοπός, μια μεταμορφωτική εμπειρία που υιοθετούμε κυρίως για το καταπραϋντικό αποτέλεσμα που έχει στην ψυχή μας. Τα βάρη μας δίνουν τη σπάνια ευκαιρία να κυνηγήσουμε ξεκάθαρα και μετρήσιμα αποτελέσματα που εξαρτώνται – επιτέλους! – στην ολότητά τους από εμάς. Και αυτό σε έναν κόσμο που ασφυκτιά από την έλλειψη αντικειμενικών κριτηρίων για την επιτυχία: Από το γραφείο, που η δυνατότητα να κάνουμε καλά τη δουλειά μας εξαρτάται σχεδόν εξολοκλήρου από εξωτερικούς παράγοντες όπως η γνώμη του αφεντικού ή η διάθεση των πελατών μας, μέχρι στα περισσότερα αθλήματα που το αποτέλεσμα εξαρτάται άλλοτε από τον καιρό, άλλοτε από τον εξοπλισμό και άλλοτε απλά από την απόδοση των συμπαικτών μας.
Στην αίθουσα με τα βάρη, όμως, είμαστε εμείς και η μπάρα.
Είτε θα τη σηκώσουμε, είτε όχι. Αν τα καταφέρουμε, έχει καλώς. Αν όχι, θα προπονηθούμε περισσότερο και θα προσπαθήσουμε ξανά. Κάποιες μέρες αυτή η προσπάθεια θα πάει καλά, κάποιες άλλες όχι. Αλλά ό,τι και να συμβεί με τον καιρό θα μάθουμε ότι σε αυτή τη ζωή παίρνουμε πίσω – συνήθως – ό,τι βάζουμε. Είναι τόσο απλό και τόσο δύσκολο. Μια τίμια συνειδητοποίηση απέναντι στον εαυτό μας που φέρνει τεράστια ικανοποίηση. Μια αλήθεια που μας βοηθά να αποκοιμηθούμε ευκολότερα τη νύχτα επειδή ξέρουμε ότι πετύχαμε κάτι το πραγματικό σε έναν κόσμο που ελάχιστα πράγματα είναι μετρήσιμα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η πρόοδος θα συμβεί γρήγορα ή ότι θα είναι εκθετική. Το μυστικό είναι η υπομονή. Αν βιαστούμε ή το παίξουμε ήρωες, σχεδόν σίγουρα θα τραυματιστούμε. Η άρση βαρών, όπως και η ζωή, απαιτεί απλά να εμφανιζόμαστε κάθε μέρα και να κάνουμε πολύ μικρά, αλλά σταθερά βήματα προόδου που – ίσως – σε βάθος χρόνου θα αθροιστούν και θα οδηγήσουν σε μεγάλα αποτελέσματα.
Manual.gr
Ιστορίες, σαν και αυτή, που εμπνέουν και παρακινούν, στο email σου. Σαν να είχες έρθει στη ζωή με manual.
Είτε μας αρέσει είτε όχι θα υπάρξουν πλατώ.
Είναι αυτά τα φρικτά, επίπεδα μέρη, στα οποία η πρόοδος σταματά και τα οποία η εμπειρία δείχνει ότι τείνουν να συμβούν ακριβώς πριν κάθε μεγάλο βήμα. Μέσα από την άρση βαρών μαθαίνουμε να τα αγκαλιάζουμε ή τέλος πάντων να τα αποδεχόμαστε. Πρόκειται για μια ανακάλυψη με επεκτάσεις πολύ πέρα από το γυμναστήριο. “Σε έναν κόσμο που αποθεώνει τις γρήγορες λύσεις ακούγεται ριζοσπαστικό,” λέει ο πρακτικός φιλόσοφος George Leonard, “αλλά για να εμπεδώσουμε οτιδήποτε το ουσιαστικό ή για να αλλάξουμε με τρόπο διαχρονικό, πρέπει να είμαστε διατεθημένοι να περάσουμε σχεδόν όλο μας το χρόνο σε αυτά τα πλατώ: Να μάθουμε να προσπαθούμε ακόμα και όταν όλα μας λένε ότι δεν πάμε πουθενά.”
Για τους περισσότερους από μας, τα πλατώ είναι ένα είδος εφιαλτικού καθαρτηρίου. Αλλά για να ξεπεράσουμε τη μετριότητα – παντού, στο γράψιμο, στη δουλειά, στη σχέση – πρέπει να μάθουμε να αφιερώνουμε χρόνο. Η άρση βαρών τρίβει στη μούρη μας αυτήν την πραγματικότητα καθώς η πρόοδος, ή καλύτερα η έλλειψή της, είναι τόσο ενοχλητικά αντικειμενική. Ναι, μπορούμε να κάνουμε μικρές προσαρμογές και κάποιες από αυτές, που θα πάει, θα μας κάτσουν. Όμως τίποτα δεν θα έχει αποτέλεσμα αν δεν είμαστε παρόντες κάθε μέρα για να σηκώσουμε τα βάρη.
Εδώ όμως βρίσκεται το παράδοξο.
Αν το κάνουμε πολύ δυνατά ή πολύ συχνά θα έχουμε πρόβλημα: Ο μόνος τρόπος για να κάνεις ένα μυ δυνατότερο είναι να τον πιέσεις και μετά να τον αφήσεις να αναρρώσει. Με άλλα λόγια πρέπει να ισορροπήσεις την πίεση με την ξεκούραση. Οι επιστήμονες το αποκαλούν “προοδευτική υπερφόρτωση”. Πολύ στρες χωρίς ανάπαυση και το αποτέλεσμα είναι τραυματισμός ή εξάντληση. Πολύ ξεκούραση χωρίς στρες και το αποτέλεσμα είναι στασιμότητα. Η πρόοδος συμβαίνει μόνο όταν το γιν και το γιανγκ βρίσκονται σε αρμονία – άλλο ένα μάθημα από την άρση βαρών.
Ας μην κοροϊδευόμαστε, η άρση βαρών ακούγεται αφόρητα βαρετή: Οι ίδιες κινήσεις, οι ίδιες λαβές, οι ίδιοι άνθρωποι κάθε μέρα στο ίδιο γυμναστήριο. Αλλά αν καταφέρουμε να ξεπεράσουμε αυτή την αντίληψη θα συνειδητοποιήσουμε ότι σαν δραστηριότητα περιέχει τα απαραίτητα συστατικά για να ανθίσουμε σαν άνθρωποι. Η παράδοση και δεκαετίες έρευνας στην ψυχολογία έχουν αναδείξει τρεις ανάγκες που χρειάζεται να εκπληρωθούν για να ευδοκιμήσει κάποιος.
Η άρση βαρών πληροί και τις τρεις.
1. Την ανάγκη του να μπορούμε να δρούμε ανεξάρτητα και να ελέγχουμε τις ενέργειές μας και τα αποτελέσματά τους.
2. Την ανάγκη του να βελτιωνόμαστε συνεχώς μέσα από ένα ξεκάθαρο δρόμο για τον οποίο αρκούν οι προσπάθειες μας και μόνο.
3. Την ανάγκη του να είμαστε μέλη μιας κοινότητας που εργάζεται για παρόμοιους με εμάς στόχους.
Καμία από αυτές δεν θα εκπληρωθεί μαγικά από την απόκτηση ενός βραβείου.
Πρόκειται απλά για μια ψευδαίσθηση που κυνηγάμε όλη την ώρα έξω από το γυμναστήριο. Το ζεν της άρσης βαρών – η χαρά, οι κερδισμένοι με πόνο κάλοι και η προσωπική ανάπτυξη – ζει στη διαδικασία, στο ταξίδι. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αν πετύχουμε το στόχο μας θα απολαύσουμε τη στιγμή, αλλά το πιο πιθανό είναι ότι θα επιστρέψουμε στις ίδιες κινήσεις, στις ίδιες λαβές, στους ίδιους ανθρώπους, στο ίδιο γυμναστήριο για την επόμενη προγραμματισμένη μας προπόνηση.
Υπάρχει μια παλιά παροιμία από την Ανατολή: Πριν από τη επιφοίτηση, κόψε ξύλα, κουβάλα νερό. Μετά τη επιφοίτηση, κόψε ξύλα, κουβάλα νερό. Είναι εξαιρετική συμβουλή για την άσκηση αλλά κυρίως για τη ζωή.
Απόδοση βασισμένη στo The Zen of Weight Lifting του Brad Stulberg για τους The New York Times. Κάντε μια χάρη στον εαυτό σας και διαβάστε τα βιβλία του Peak Performance και The Passion Paradox. Η μουσική είναι μια συνεργασία των M83 και Felsmann + Tiley.