Νιώθεις πως χάνεις τα καλύτερα; Γίνε πραγματιστής.
Νίκος Κακαβούλης
Θες να έχεις τα χέρια σου ελεύθερα; Άκουσέ το σε αφήγηση από τη Νανά Τσούμα.
(Spotify, Google Podcasts, Apple Podcasts)
“Είμαι βαθιά απογοητευμένος με το γεγονός ότι η ζωή μου δεν εξελίσσεται με τον τρόπο που είχα ονειρευτεί. Αυτό που με πειράζει περισσότερο είναι η αδυναμία να παρακολουθήσω τον ρυθμό της ζωής των άλλων, που μοιάζουν να περνούν υπέροχα. Συνεχώς νιώθω ότι με κάθε επιλογή μου χάνω μια ευκαιρία για κάτι πιο ενδιαφέρον και ουσιαστικό. Είμαι καταδικασμένος να μείνω για πάντα στην “απέξω” ;
– Ανώνυμος
Ένα αναπόδραστο συναίσθημα.
Δεν είσαι ο μόνος. Υπάρχει και όρος για αυτό που βιώνεις και λέγεται FOMO (Fear Of Missing Out). Ο σύγχρονος κόσμος συχνά σε κάνει να νιώθεις έρμαιο των συνθηκών σου, αυτό το φρικτό συναίσθημα ότι μένεις πίσω. Δεν είναι τυχαίο. Το πυροδοτούν τα άπειρα ερεθίσματα που εκπέμπουν οι γύρω μας τα οποία καλούμαστε να αποκωδικοποιήσουμε καθημερινά μέχρι να αποφασίσουμε προς τα που να πορευτούμε.
Το κεντρικό θέμα αυτών των “μηνυμάτων” από τους άλλους δεν είναι τόσο αθώο και είναι συνήθως το ίδιο: με τι συναρπαστικό θα μπορούσαμε να ασχοληθούμε αντί για αυτό το τετριμμένο που κάνουμε τώρα – να μάθουμε σκι θαλάσσης; να εντρυφήσουμε στα κρυπτονομίσματα; να δούμε τις πυραμίδες από κοντά; – και που θα έπρεπε να είμαστε αντί για εκεί που βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή – σε αξέχαστα πάρτυ; σε μια μητρόπολη του πλανήτη; στην ιδανική δουλειά;
Κατα βάθος ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε για να προστατεύσουμε την ψυχική μας υγεία: να τα αντιμετωπίσουμε με περιφρόνηση ώστε να δαμάσουμε το άγχος που μας προκαλούν. Έλα όμως που δεν μας αφήνουν να ησυχάσουμε. Ο πολιτισμός του σήμερα επαναλαμβάνει κάθε λεπτό ότι κάτι συναρπαστικό γίνεται εκεί έξω, αυτή ακριβώς τη στιγμή, που αντί να το απολαμβάνουμε σαν τους άλλους τους τυχερούς- λόγω μιας αδιόρατης προσωπικής παράλειψης ή εξωτερικού αποκλεισμού – το χάνουμε.
Θα ήταν παράλογο αν αυτή η κατάσταση δεν ήταν τόσο οδυνηρή….
Ο πολύς ρομαντισμός βλάπτει.
Για τους ρομαντικούς ανάμεσά μας,η πιθανότητα και μόνο ότι μπορεί να χάνουν τις εξελίξεις, προκαλεί τρομερή αγωνία. Αυτοί οι άνθρωποι, παρά την τρομερή τους ενσυναίσθηση, πιστεύουν ακράδαντα ότι κάπου εκεί έξω υπάρχουν άλλοι – συνήθως πιο ελκυστικοί και πιο ενδιαφέροντες από αυτούς – που ζουν ακριβώς τη ζωή που θα αξίζει και στους ίδιους να ζήσουν αλλά δεν τους δόθηκε ποτέ η ευκαιρία.
Ω, σκέφτονται, θα ήταν τόσο ευτυχισμένοι αν βρίσκονταν μαζί τους σε εκείνο το πάρτυ για το οποίο όλοι μίλαγαν, αν δούλευαν και αυτοί σε μια βραβευμένη διαφημιστική στο Μανχάταν, αν παραθέριζαν μαζί τους σε μέρη εξωτικά. Τόσο πολύ τους συνθλίβει αυτή η αδικία απέναντί τους, που συχνά έρχονται δάκρυα στα μάτια και μόνο με τη σκέψη της! Μετά ακολουθεί θυμός απέναντι στον εαυτό τους για την αδυναμία τους να κάνουν κάτι για αυτό.
Οι ρομαντικοί πιστεύουν ακλόνητα ότι υπάρχει ένα συγκεκριμένο μέρος κάπου στον κόσμο στον οποίο συμβαίνουν τα πιο ενδιαφέροντα γεγονότα. Το μέρος αυτό αλλάζει και αν θέλεις να ζεις αυτή την αψεγάδιαστη ζωή που οι άλλοι σου περιγράφουν, το λιγότερο που μπορείς να κάνεις, είναι να το ακολουθείς ο ίδιος. Κυριολεκτικά. Τι σημασία έχει που κάποτε ήταν το Λονδίνο, για μια μικρή περίοδο το Βερολίνο, τώρα ποιος ξέρει ίσως είναι το Σαν Φρανσίσκο ή ακόμα και το Ρίο. Το να τους συνδέσουν οι άλλοι με αυτό το μαγικό μέρος είναι αυτό το μόνο που μετράει.
Ιστορίες, σαν και αυτή, που εμπνέουν και παρακινούν.
Για αυτούς, οι άνθρωποι ανήκουν σε δύο ομάδες.
Στη μια βρίσκονται οι περισσότεροι από εμάς, οι κολλημένοι στη μετριότητα. Στη δεύτερη ανήκουν οι λίγοι και εκλεκτοί: καλλιτέχνες, επιχειρηματίες, άνθρωποι της μόδας και όσοι συνδυάζουν τη δημιουργικότητα με την τεχνολογία. Είναι μια αντίληψη εξουθενωτική.
Για τους ρομαντικούς, ακόμα και η μαμά τους η ίδια, τους εξοργίζει επειδή επιμένει να ζει μια αδιάφορη ζωή. Σκέφτονται: πως είναι δυνατόν να το αποδέχεται; γιατί δεν μετακομίζει σε μια άλλη ακτή, σε μια άλλη πόλη;” Και πάνω από όλα πως τολμά να τους πιέζει να δεχτούν μια δουλεία του σωρού ή να τους προσκαλεί σε βαρετούς περιπάτους στα πιο κλισέ σημεία της πόλης! Είναι αναμενόμενο να είναι μερικές φορές αγενείς και ανυπόμονοι μαζί της.
Οι ρομαντικοί αποφεύγουν οποιαδήποτε σχέση με την αναπόφευκτη κοινοτυπία της καθημερινότητας και μαζί της, με τους ανθρώπους που την εκφράζουν: τη ντροπαλή συμμαθήτριά τους που προσπαθεί να χάσει βάρος, τον συγκάτοικό τους που είναι υπάλληλος στον ΟΤΕ και το όνειρό του είναι να γίνει δημοτικός σύμβουλος στο αδιάφορο προάστιο που μεγάλωσαν. Αυτό το συγχρωτισμό με ανθρώπους που τους θεωρούν τόσο φρικτά βαρετούς, τον βρίσκουν ακόμα και επικίνδυνο. Που ξέρεις, μπορεί να είναι κολλητικός και να αποβεί μοιραίος για την εξέλιξη τους.
Μια εναλλακτική νοοτροπία που σώζει.
Οι πραγματιστές ανάμεσά μας από την άλλη πλευρά παραδέχονται φυσικά ότι συμβαίνουν θαυμάσια πράγματα γύρω μας αλλά αμφιβάλλουν ότι για να τα βρεις αρκεί να ακολουθήσεις φανταχτερά σημάδια. Πιστεύουν με μια υπερβολή ότι το καλύτερο μυθιστόρημα της ιστορίας μπορεί να μην έχει καν εκδοθεί και σίγουρα δεν είναι στη λίστα με τα ευπώλητα. Μπορεί μάλιστα, τώρα που μιλάμε, να το γράφει μια κυριούλα με ρευματικά στην Τρίπολη.
Οι πραγματιστές αντιλαμβάνονται κάτι το ουσιώδες που η κουλτούρα μας με τα ιδανικά της τέλεια πρότυπα μας προσπαθεί να μας κάνει να το ξεχάσουμε: οι πιο ενδιαφέρουσες ιδιότητες ενός ανθρώπου μπορούν θαυμάσια να συνυπάρχουν με τις πιο κοινότυπες. Για αυτούς, όλα είναι μπουρδουκλωμένα με ένα τυχαίο τρόπο γιατί απλά δεν σημασία, έτσι είναι η φύση: Το φρικτό γούστο στα ρούχα μπορεί να συνοδεύεται από ένα χαρισματικό ταλέντο στη μουσική. Ένα πτυχίο από το Χάρβαρντ μπορεί να μην αποδεικνύει τίποτα για την νοημοσύνη σου. Ακόμα και οι πιο διάσημοι άνθρωποι του κόσμου μπορεί να είναι φοβερά πληκτικοί ενώ αντίθετα καθημερινές φιγούρες να είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες.
Οι πραγματιστές αποδέχονται το παράδοξο: ότι ακόμα και στο πιο καταπληκτικό πάρτυ του κόσμου μπορεί να αισθάνεσαι μόνος και λυπημένος ή ότι είναι δυνατόν να έχεις την πιο ιδιαίτερη συζήτηση της ζωής σου με τη θεία σου, την ίδια γυναίκα που βλέπει όλη μέρα σαπουνόπερες και έχει σταματήσει να βάφει τα μαλλιά της.
Μια αναγκαία αλλαγή στις προτεραιότητες.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι πραγματιστές δεν έχουν και αυτοί το φόβο ότι κινδυνεύουν να χάσουν τα καλύτερα. Απλά η λίστα τους με αυτά είναι κάπως διαφορετική από αυτή των ρομαντικών. Οι πραγματιστές φοβούνται μήπως δεν προλάβουν να γνωρίσουν καλύτερα τους γονείς τους. Αγωνιούν με την πιθανότητα να μην μάθουν ποτέ ότι είναι εντάξει να είσαι μόνος σου ή τις καταπραϋντικές ιδιότητες της ζωής στη φύση. Αναστατώνονται με το ενδεχόμενο να μην καταφέρουν ποτέ να καταλάβουν γιατί ένα τραγούδι τους άγγιξε τόσο πολύ.
Οι πραγματιστές – και εσύ οφείλεις στον εαυτό σου να τους μελετήσεις – δε φοβούνται ότι η ζωή τους προσπερνά. Αντίθετα γνωρίζουν ότι όταν προσδοκάς συγκινήσεις από αυτό που δεν έχεις, τότε μπορεί να χάσεις ακόμα και τα πιο σημαντικά πράγματα στη ζωή σου. Είναι ένας δρόμος με λιγότερη τριβή που ίσως να είναι η λύση που ψάχνεις.
Βασισμένο στο The School of Life. Μουσική από τον LOOK MUM NO COMPUTER.