Οι περιστασιακές γνωριμίες προσφέρουν γερές ανταμοιβές.
Νίκος Κακαβούλης
Θες να έχεις τα χέρια σου ελεύθερα; Άκουσέ το σε αφήγηση από τη Νανά Τσούμα.
Όταν ήμουν μικρός οι γονείς μου έλεγαν να μη μιλάω σε αγνώστους. Μεγαλώνοντας συνέχισα να ακολουθώ τη συμβουλή τους. Μήπως απλά είμαι ακοινώνητος;
– ΑΝΩΝΥΜΟΣ
Σκέψου τον κουρέα σου. Τον αγαπημένο σου μπάρμαν. Την ταμεία του σούπερ μάρκετ. Τους άλλους ιδιοκτήτες σκύλων στο πάρκο. Ο κοινωνιολόγος Mark Granovetter αποκαλεί τη σχέση σου μαζί τους αδύναμους δεσμούς.
Σύμφωνα με την έρευνα του Granovetter, αυτές οι καθόλα επιφανειακές σχέσεις όχι μόνο μπορούν να επηρεάσουν πρακτικά πράγματα, όπως να βελτιώσουν τις προοπτικές του να βρεις δουλειά, αλλά έχουν και θετικό αντίκτυπο στην ευεξία σου. Ο λόγος; Σε κάνουν να νιώθεις λιγότερη μοναξιά και πιο δεμένος με τους γύρω σου. Ακούγεται αυτονόητο, αλλά για τους περισσότερους από εμάς δεν είναι.
Μια άλλη μελέτη του 2014, απέδειξε ότι όσο πιο πολλούς αδύναμους δεσμούς έχει κάποιος, με τους γείτονες, τον barista, τους θαμώνες του αγαπημένου του cafe, τόσο πιο ευτυχισμένος αισθάνεται. Αντί λοιπόν να αντιμετωπίζεις αυτές τις σχέσεις σαν χάσιμο χρόνου, σκέψου τις σαν ένα ομόλογο που αποδίδει σταθερά με το χρόνο.
Ορίστε 3 λόγοι για τους οποίους αξίζουν τον κόπο μερικές φιλοφρονήσεις την επόμενη φορά που θα δεις ένα φιλικό πρόσωπο:
1. Νιώθεις ότι επιτέλους κάπου ανήκεις.
Η επιθυμία του να ανήκεις σε μια κοινότητα και να σχηματίζεις δεσμούς με τους άλλους είναι μια βασική ανθρώπινη ανάγκη. Ακριβώς όπως το φαγητό, ο ύπνος και η ασφάλεια, είναι απαραίτητα συστατικά για μια καλή ζωή. Αλλά μόλις φτάσουμε τα 25, ο αριθμός των φίλων που έχουμε κορυφώνεται. Μετά αρχίζει σιγά σιγά να μειώνεται με την πάροδο του χρόνου. Καθώς γερνάμε και οι προτεραιότητες μας μετατοπίζονται, η διατήρηση μιας γεμάτης κοινωνικής ζωής μας φαίνεται όλο και λιγότερο απαραίτητη.
Στην έρευνά της γύρω από τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, η Gillian Sandstrom, λέκτορας ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Essex, διαπίστωσε ότι η διατήρηση ενός δικτύου αδύναμων δεσμών, μαλακώνει ακόμα και τα πιο τραυματικά γεγονότα που μπορούν να συμβούν. Αυτές οι αλληλεπιδράσεις, που τόσο εύκολα προσπερνάμε σαν άχρηστες, η έρευνα έδειξε ότι μαλάκωναν τις συνέπειες στην ψυχολογία ακόμα και μιας βίαιης απομάκρυνσης από την οικογένεια και τους φίλους σου ή την απώλεια ενός αγαπημένου σου προσώπου.
Άλλες έρευνες απέδειξαν ότι αυτά τα λίγα λεπτά της επαφής με αγνώστους, όπως σε ένα άθλημα, αυξάνουν θεαματικά την ικανοποίηση σου από τη ζωή. Ακόμα και το που θα τους πετύχεις μετράει, σύμφωνα με τον καθηγητή Nicholas Epley του Chicago Booth School of Business. Για παράδειγμα το πάρτυ της εταιρίας πριν τις διακοπές (τουλάχιστον στην προ COVID εποχή) είναι ένα ιδανικό περιβάλλον. Σε ενθαρρύνει να χτίσεις δεσμούς με αυτούς που βρίσκονται στις παρυφές του κοινωνικού σου κύκλου, όπως συνάδελφοι από άλλο τμήμα.
Αυτά τα ετερογενή είδη ανθρώπων της ζωής σου είναι που κάνουν τη διαφορά. Σου προσφέρουν διαφορετικά είδη και επίπεδα υποστήριξης ακριβώς όταν τα χρειάζεσαι περισσότερο.
Συναισθηματικές πρώτες βοήθειες.
Ιστορίες που εμπνέουν και παρακινούν για όταν είσαι μπροστά σε (ηθικά) διλήμματα. Κάθε εβδομάδα στο email σου. Σαν να είχες έρθει στη ζωή με manual.
2. Επεκτείνεις τον κοινωνικό σου κύκλο.
Το να δεις έναν απλό γνωστό σου μακριά από το συνηθισμένο του περιβάλλον έχει τη δυναμική να μετατρέψει έναν αδύναμο δεσμό σε μια κανονική φιλία. Μια έρευνα του 2018 απέδειξε ότι αρκεί να περάσεις μόλις 30 ώρες με κάποιον για να γίνετε φίλοι. Αν και μια 20λεπτη κουβεντούλα με τον κομμωτή σου με θέμα τις καλοκαιρινές διακοπές απέχει πολύ από την επένδυση χρόνου που απαιτεί μια φιλία, μην τη σνομπάρεις. Είναι και αυτή χρήσιμη καθώς σε φέρνει πιο κοντά με κάποιον άλλο. Οι τελευταίες έρευνες της ψυχολογίας δείχνουν ότι μια ουσιαστική συζήτηση, έστω και μίνι, με έναν άγνωστο ευχαριστεί το ίδιο όσο μια συζήτηση με ένα στενό φίλο!
“Οι στενοί μας άνθρωποι τείνουν να γνωρίζουν τα ίδια πράγματα με μας”, συμπληρώνει η Sandstrom. “Άλλος ένας λόγος να διατηρούμε σχέσεις με αγνώστους. Έχουν πολλά να μας μάθουν.”
3. Βελτιώνεις τον χαρακτήρα σου.
Σύμφωνα με τον Epley, η τακτική αλληλεπίδραση με άτομα που έχουν διαφορετικές εμπειρίες από εσένα χτίζει χαρακτήρα. Σου επιτρέπει να είσαι πιο παρατηρητικός για τις περιστάσεις των άλλων. Αυτό με τη σειρά του σε κάνει να μπορείς να τους καταλαβαίνεις καλύτερα και άρα να είσαι (ή αν δεν σε ενδιαφέρει τουλάχιστον να φαίνεσαι) πιο συμπαθητικός. Και όπως έδειξε μια σχετική έρευνα, όσο περισσότερο συμπαθητικός θεωρείσαι τόσο πιο προσιτός φαίνεσαι και τοσο πιο πιθανό είναι να σε αναζητήσουν ή να σε θυμηθούν όταν προκύψει κάτι ενδιαφέρον.
Πώς να καλλιεργήσεις αυτές τις σχέσεις.
1. Δώσε στον εαυτό σου άδεια να μιλάει με ξένους. Η Sandstrom προτείνει στους φοιτητές της να μιλούν σε ένα νέο άτομο κάθε εβδομάδα. “Οι άνθρωποι χρειάζεται να αισθάνονται ότι αυτή η συμπεριφορά είναι ΟΚ», λέει. “Όταν τους δίνεις την άδεια να το κάνουν, τη γραπώνουν και το απολαμβάνουν.”
2. Άλλαξε στάση. Αφού οι έρευνες δείχνουν ότι η συνομιλία με αγνώστους είναι μια ευχάριστη εμπειρία και για τα δύο μέρη, δεν υπάρχει λόγος να γκρινιάξεις αν ο ταξιτζής προσπαθήσει να σου πιάσει την κουβέντα. Η προσαρμογή των προσδοκιών για την απόλαυση που προσφέρουν οι αυτοσχέδιες συνομιλίες, κάνει πιο πιθανή τη συμμετοχή σου σε αυτές.
3. Παρατήρησε τους πιο έμπειρους. Έχεις φίλους που πιάνουν την κουβέντα με όλο τον κόσμο στο μπαρ; Πρόσεξε τους. Πώς ξεκινούν την συνομιλία; Τι ερωτήσεις κάνουν; Ποια θέματα επιδιώκουν; Ποιές συζητήσεις αποφεύγουν;
4. Τέλος, προσπάθησε να κάνεις κάθε συζήτηση ουσιαστική. “Εάν ο στόχος είναι να εξελίξεις τους αδύναμους δεσμούς σε μια φιλία, είναι σημαντικό κάθε κουβέντα να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο υψηλής ποιότητας.” λέει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Kansas Jefferey Hall. Και κλείνει, “Δεν είναι εύκολο, δεν μπορείς όμως να φανταστείς πόσο επιταχύνεται μια φιλία μετά από μια αληθινή σύνδεση με τον άλλο.”
Το πως ζεις, δουλεύεις, ψωνίζεις, κοινωνικοποιείσαι έχει να κάνει πάντα με τους αδύναμους δεσμούς που δημιουργείς και αυτό με τη σειρά του με την ποιότητα της ζωής σου. Μοιάζει απίθανο, αλλά είναι ακριβώς αυτές οι επιφανειακές σχέσεις που μας βγάζουν από τη ρουτίνα μας. Μέχρι να τις δοκιμάσουμε δεν μπορούμε να ξέρουμε που θα μας οδηγήσουν και τι έχουμε να κερδίσουμε από τους ανθρώπους που συνήθως προσπερνάμε.
Απόδοση βασισμένη στο Why You Need a Network of Low-Stakes, Casual Friendships της Allie Volpe για τους The New York Times. Η μουσική είναι από το τελευταίο άλμπουμ του Αμερικανού μουσικού και συνθέτη Dan Deacon.